Thưa các đồng chí đại biểu,
Thưa các đồng chí,
Dự Hội nghị nâng cao chất lượng báo Đảng toàn quốc, do Báo Nhân Dân phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tôi gửi tới các đồng chí đại biểu lời chúc sức khỏe, lời chào nồng nhiệt và nêu một số ý kiến sau:
I. Về đánh giá kết quả thời gian qua
Hệ thống báo Đảng có bề dày lịch sử, truyền thống, thành tích vẻ vang. Là lực lượng quan trọng, tiên phong, nòng cốt trong hệ thống báo chí cách mạng, những năm qua, báo Đảng luôn bám sát tôn chỉ, mục đích, tích cực đổi mới, là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng, là phương tiện quan trọng tuyên truyền, giới thiệu chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phản ánh sinh động những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới: định hướng, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là kênh thông tin quan trọng để nhân dân tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Báo Đảng bám sát thực tiễn đời sống, phát hiện những nhân tố tích cực, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân và những vấn đề dư luận xã hội quan tâm; những hạn chế, bất cập trong hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng; thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội, tham gia tích cực vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch...
Hệ thống báo Đảng phát triển nhanh, mạnh, có thêm nhiều loại hình, ấn phẩm mới. Việc ứng dụng khoa học-công nghệ có chuyển biến tích cực, thích ứng với xu hướng truyền thông hiện đại. Cấp ủy luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng tổ chức bộ máy, công tác thông tin, tuyên truyền; đầu tư cơ sở vật chất cho cơ quan báo chí ngày thêm khang trang, hiện đại. Đội ngũ cán bộ, phóng viên không ngừng được nâng cao về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trưởng thành qua thực tiễn; vị thế báo chí của Đảng được củng cố, tăng cường, góp phần quan trọng vào quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp.
Tuy nhiên, báo Đảng cũng còn nhiều hạn chế, bất cập. Quy mô, tốc độ phát triển của một số cơ quan báo chí chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Thông tin trên báo Đảng chưa đa dạng, trình bày theo lối mòn, chưa hấp dẫn độc giả, nặng về phản ánh tình hình, thiếu những bài chính luận, phóng sự, điều tra sắc sảo; tính dự báo trong các tác phẩm báo chí chưa cao. Một số cơ quan báo chậm đổi mới, chưa làm tốt chức năng định hướng tư tưởng, văn hoá và dư luận xã hội. Vẫn còn những sản phẩm báo chí thiếu nhạy bén chính trị; chưa chú ý đúng mức tới việc phát hiện, cổ vũ, nhân rộng những nhân tố mới, điển hình tiên tiến; chưa chủ động xây dựng những tuyến bài về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thông tin còn một chiều, thiếu tính chiến đấu, tính phản biện, không dám, không quyết liệt trong phản ánh, đấu tranh với những sai phạm, vấn đề bức xúc, dư luận xã hội quan tâm, nặng về thông tin lễ tân của lãnh đạo, tô hồng, ca ngợi một chiều...
Một số cơ quan báo chưa chú trọng ứng dụng công nghệ làm báo hiện đại, chưa theo kịp sự phát triển của dòng chảy thông tin; có báo được đầu tư lớn về cơ sở vật chất, kỹ thuật nhưng hiệu quả tuyên truyền thấp, chưa lan tỏa, ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội. Một số cán bộ, phóng viên chưa nắm vững, hiểu không đầy đủ, sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, thiếu kiến thức nền tảng về công tác tư tưởng. Một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên xem nhẹ việc mua và đọc báo Đảng; cá biệt có cấp ủy sử dụng kinh phí mua báo Đảng vào việc khác, hoặc có mua nhưng không đọc, nghiên cứu. Cơ chế, chính sách đối với báo Đảng còn bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng nhân lực và cơ sở vật chất. Một số cơ quan báo đổi mới không căn cơ, thiếu đồng bộ giữa đổi mới công nghệ, đổi mới chất lượng thông tin và nâng cao chất lượng nhân lực làm báo...
2. Một số yêu cầu trong thời gian tới
Thưa các đồng chí,
Đảng ta xác định, “Công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng chính trị của chế độ, tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, khẳng định và nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về chính trị, lý luận, trí tuệ, văn hóa và đạo đức; thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"1.
Là lực lượng quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng, trước những yêu cầu của giai đoạn phát triển mới, nhất là trong bối cảnh khoa học-công nghệ phát triển không ngừng; sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động; cạnh tranh thông tin diễn ra quyết liệt, đòi hỏi báo Đảng phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, xứng đáng là vũ khí sắc bén, ngọn cờ đầu, nòng cốt trong cả ba hình thái chủ yếu của công tác tư tưởng là lý luận, tuyên truyền và cổ động; góp phần động viên, khích lệ, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Tại Hội nghị hôm nay, báo cáo tổng quan của đồng chí Tổng Biên tập Báo Nhân Dân và các đồng chí đã nêu nhiều ý kiến nhằm nâng cao chất lượng báo Đảng. Tôi cơ bản nhất trí, và cho rằng, nếu các đồng chí nghiêm túc trả lời đầy đủ các câu hỏi đặt ra trong báo cáo tổng quan, thì sẽ góp phần tích cực để nâng cao chất lượng báo Đảng; tôi nêu thêm một số nội dung để các đồng chí tiếp tục nghiên cứu, tổ chức thực hiện trong thời gian tới:
Thứ nhất, phải quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí báo Đảng trong công tác tư tưởng, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng trong thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xứng đáng là tiếng nói của Đảng, chính quyền và nhân dân. Báo Đảng phải tiếp tục đổi mới, ngày thêm “chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”, không chỉ phản ánh đầy đủ, sinh động tình hình thực tế, mà phải vươn lên, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội; không chỉ đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của công chúng, mà phải định hướng công chúng, động viên, cổ vũ triệu người như một đồng lòng xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Tập trung nâng cao chất lượng tuyên truyền về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc; tuyên truyền sâu rộng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước gắn với các phong trào thi đua yêu nước; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, hành vi tham nhũng, tiêu cực; đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; phấn đấu thực hiện theo lời Bác Hồ dạy: “Tờ báo Đảng như những lớp huấn luyện giản đơn, thiết thực và rộng khắp. Nó dạy bảo chúng ta những điều cần biết làm về tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo và công tác. Hàng ngày nó giúp nâng cao trình độ chính trị và năng suất công tác của chúng ta”2.
Thứ hai, với vai trò là vũ khí tư tưởng của Đảng, báo Đảng phải nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội, nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền, cổ động, đề cao tính đảng, tính nhân dân, tính tư tưởng, tính chiến đấu, tính thuyết phục trong các tác phẩm báo chí. Mang sứ mệnh xây dựng niềm tin cho cán bộ, đảng viên, nhân dân vào sự nghiệp cao cả của Đảng và dân tộc, vì vậy, báo Đảng phải luôn nêu cao tính trung thực, dám nhìn thẳng vào sự thật, nói đúng sự thật, không né tránh; phải có tiếng nói phản biện mạnh mẽ, mang tính xây dựng, hạn chế nói xuôi chiều, nói theo; không vì là cơ quan chủ quản, là cơ quan cấp trên mà tô hồng quá mức, không dám phản ánh, đấu tranh với những vi phạm khuyết điểm, những hạn chế, yếu kém trong công tác điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương; xử lý tốt, hài hòa giữa thực hiện thông tin tuyên truyền nhiệm vụ chính trị với đáp ứng nhu cầu của độc giả, khán giả. Các cơ quan báo Đảng phải nỗ lực, nâng mình lên ngang tầm với sứ mệnh mà thời cuộc giao phó; phải nắm chắc, vững vàng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương đường lối của Đảng; mẫn cảm với các vấn đề xã hội, dám đương đầu với cái xấu, nhiệt thành cổ vũ cho cái tốt đẹp, cho những điều tử tế. Báo chí của Đảng phải thể hiện rõ vai trò chủ lực trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa; có hình thức tuyên truyền phù hợp cho nhân dân, nhất là thế hệ trẻ nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, hiểu và chủ động đấu tranh, không hoài nghi, dao động.
Thứ ba, một câu hỏi rất thú vị đặt ra là: Nếu 44 tờ báo cho biết, người đọc đến với báo Đảng là quan tâm đến chính trị. Vậy nội dung chính trị quan trọng nhất mà độc giả quan tâm là gì? Đó chính là các nội dung liên quan đến vận mệnh của quốc gia, của Đảng, của nhân dân, liên quan đến quá trình vận động, đấu tranh không ngừng để Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, để đất nước từng bước tiến lên vững chắc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đạt mục tiêu trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa, để mọi người dân được ấm no, hạnh phúc... đó chính là những nội dung mà người dân quan tâm, xứng đáng có vị trí trang trọng trên trang nhất của mỗi tờ báo hằng ngày. Báo Đảng phải chủ động, tích cực tham gia vào việc tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận; tăng cường những bài viết có tính lý luận, chuyên sâu, các tuyến bài trọng điểm về tổng kết thực tiễn. Mỗi tác phẩm trên báo chí của Đảng phải phản ánh chính xác, kịp thời, hiệu quả, sinh động kết quả thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng ở các cấp, các ngành; phát hiện được các cá nhân, tập thể thực hiện tốt hoặc chưa tốt, lý giải thấu đáo nguyên nhân thành công hoặc chưa thành công; chỉ ra những nội dung trong chủ trương, đường lối của Đảng chưa phù hợp, cần bổ sung, sửa đổi, qua đó cung cấp những chất liệu quý từ thực tế, góp phần tổng kết thực tiễn, khái quát thành lý luận.
Báo Đảng cần phát huy tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội, giúp nâng cao năng lực dự báo, chất lượng công tác hoạch định, hoàn thiện đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam, xu hướng phát triển của thời đại, nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Báo Đảng phải là nơi để người dân tin tưởng gửi gắm tâm tư nguyện vọng, phản ánh tiếng nói của nhân dân, là cầu nối quan trọng giữa người dân, doanh nghiệp với cấp ủy, chính quyền. Báo Đảng phải tích cực, chủ động đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng tác phẩm, bảo đảm thông tin đúng, trúng, hay và hấp dẫn; chú trọng phát triển các loại hình báo chí đa phương tiện, đa nền tảng cùng với phát huy tốt hơn nữa vai trò của sản phẩm báo in truyền thống. Đổi mới, sáng tạo phải trên cơ sở thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, tuyệt đối không nhân danh đổi mới, sáng tạo mà chạy theo thị hiếu không lành mạnh, trào lưu không tích cực.
Thứ tư, báo Đảng phải tiên phong, gương mẫu trong triển khai thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Lãnh đạo các cơ quan báo chí phải luôn tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược thể hiện rõ trách nhiệm chính trị trong việc quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, phóng viên các cơ quan báo Đảng có bản lĩnh chính trị, phẩm chất và đạo đức của người làm báo cách mạng, có năng lực chuyên môn, trình độ nghiệp vụ vững vàng, thực sự là những người lính xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói3: “Trong thời đại bùng nổ thông tin, nhà báo cách mạng lại càng phải có bản lĩnh cách mạng, giữ vững vai trò định hướng thông tin, đồng thời đáp ứng tốt nhất quyền thông tin của các tầng lớp nhân dân. Nói cách khác, nhà báo cách mạng phải có tinh thần cách mạng, đó là tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, bảo vệ cái tốt, vì sự nghiệp chung của đất nước, của Nhân dân; là tinh thần tự đổi mới, tự hoàn thiện chính bản thân mình”. Bên cạnh đó, phải thực hiện tốt việc sắp xếp tổ chức, bộ máy cơ quan báo Đảng thích ứng với xu thế phát triển của báo chí. Mỗi cơ quan báo Đảng phải thực sự là một cơ quan văn hoá tiêu biểu, có môi trường làm việc “chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”. Coi trọng công tác xây dựng Đảng trong cơ quan, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ vững sự đoàn kết, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, đoàn thể, tăng cường kỷ luật, hiệu lực, hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát, phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa" trong chính đội ngũ những người làm báo Đảng.
Thứ năm, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của cơ quan chủ quản, nhất là trong lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực của công tác thông tin, tuyên truyền. Quan tâm lãnh đạo công tác tổ chức và cán bộ của cơ quan báo chí. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực, cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho báo Đảng hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, đủ năng lực chiếm lĩnh mặt trận thông tin trong bối cảnh mới. Tập trung chỉ đạo công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí; khắc phục những biểu hiện xem nhẹ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ở các cơ quan báo chí. Tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, giám sát các tổ chức đang thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc mua và đọc báo, tạp chí của Đảng; tiếp tục đổi mới công tác phát hành báo.
Thứ sáu, ngành Tuyên giáo, Thông tin và truyền thông, hội nhà báo các cấp và các bộ, ban, ngành tiếp tục nghiên cứu, rà soát, khẩn trương sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của hệ thống báo chí, trong đó có báo Đảng, bảo đảm phát huy hiệu quả hoạt động của báo chí. Kịp thời định hướng, cung cấp thông tin về các lĩnh vực cho báo Đảng dễ chủ động tuyên truyền, lan tỏa thông tin tích cực, lất át thông tin tiêu cực, sai sự thật. Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức cho cán bộ, phóng viên báo chí của Đảng, nhất là bồi dưỡng chính trị, chuyên môn, kỹ năng xử lý thông tin, tác nghiệp báo chí hiện đại.
Thưa các đồng chí,
Trước yêu cầu của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, phát triển đất nước trong thời kỳ mới, hệ thống báo chí của Đảng tiếp tục phát huy truyền thống, nhận thức rõ hơn vị trí, vai trò là “xương sống” của nền báo chí cách mạng Việt Nam, không ngừng đổi mới, chủ động thông tin, tuyên truyền, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tăng cường sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tôi mong và tin tưởng rằng, sau Hội nghị hôm nay, báo Đảng sẽ chất lượng hơn, đông bạn đọc hơn.
Chúc các đồng chí đại biểu và đội ngũ báo chí của Đảng luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin cảm ơn các đồng chí.
1 Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa X về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới
2 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tập 8, tr.514.
3 Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/2015)